ދަރިވަރުންގެ ކިބައިގައި ހުރުން ވަރަށް މުހިންމު ހުނަރެއް

ކޮށްމެކަމަކީވެސް އެކަމުގެ ހުނަރާ ވައްޓަފާޅި އެގުމުން މެނުވީ، އެކަމަކުން ކުޅިފަސް ހޯދަން އުދަގޫވެދާނެ ކަމެކެވެ.  މަޢުލޫމާތު ހޯދަން ވަރަށް މަސައްކަތް ކުރެވިއްޖެއެވެ. މަޢުޟޫއާ ގުޅޭ ފޮތެއް ނުފެނުނެވެ. ލައިބުރަރިގާ ވަރަށްގިނަ ވަގުތު ހޭދަކުރެވިއްޖެއެވެ. އަހަރެން މާޔޫސް ވެއްޖެއެވެ. މިކަމުގެ މަތިން އަހަރެން ފޫހިވެއްޖެއެވެ. މިކަހަލަ އުދަގޫ މަޢުލޫތަކަށް މަޢުލޫމާތު ހޯދާނީ ކިހިނެއްހެއްޔެވެ. ހަޤީގަތުގައިވެސް ދަރިވަރުންގެ ހިތުގައި މިފަދަ ސުވާލްތައް އުފެދި ކަންކަމުގައި މާޔުސްވެ "ހުއްޓުންއަރަން" ޖެހެނީ އެކަމަކާ ގުޅޭ މަޢުލޫމާތާއި ހުނަރު ލިބިފައި ނެތީމައެވެ. ހަމަ ހަޤީގަތުގައިވެސް ފޮތެއް އޮތަކަސް އެދުރެއްނުވާނެއެވެ އަދި ލައިބުރަރީއެއް ހުއްޓަކަސް ތިމާގެ މަޢުލޫމާތުގެ ޚަޒާނާ މުސްސަނދިވެ ތިމާ ކުރިއަރައެއް ނުދާނެއެވެ.

 ކުތުބުޚާނާ ތަކަކީ އެތަންތަނުން ވަރަށް ގިނަ ބަޔަކަށް ހިދުމަތް ފޯރުކޮށްދެމުން އަންނަ ތަންތަނެވެ. އެގޮތުން ޚިދުމަތް ލިބިގަންނަ ފަރާތްތަކާ، ކުތުބުޚާނާތަށް ވަނީ ވަރަށްބޮޑަށް ގުޅި ލާމެހިފައެވެ. ކުތުބުޚާނާ ތަކުން ޚިދުމަތް ލިބިގަންނަ ފަރާތްތަކުގެ ތެރޭގައި އާންމު ރައްޔިތުންނާ ،ކިޔަވާ ކުދިންނާ، އެކިކަހަލަ މަސައްކަތްކޮށް އުޅޭ މީހުންނާ، އަދި ތަފާތު ވަޒީފާތައް އަދާކުރާ މީހުން ހިމެނެއެވެ. ވީމާ ލައިބުރަރީގެ ހިދުމަތް ލިބިގަންނަ ހުރިހާ ފަރާތްތަކެއްގެ ކިބައިގައިވެސް އެކަމުގެ މަޢުލޫމާތާއި އަދި ހުނަރު ހުންނަންޖެހެއެވެ. ޚާއްސަކޮށް ލައިބުރަރީތަކުގެ ބޭނުން އެއްމެ ގިނައިން ހިފަމުންދާ މިއަދުގެ ކިޔަވާ ކުދިންގެ ކިބައިގައި މިކަމުގެ ހުނަރާ، މަޢުލޫމާތު ހުރުމަކީ އެހާމެ މުހިންމު އަދި އެހާމެ ބޭނުންތެރި ކަމެކެވެ. އަދި ހަމަ އެއާއިއެކު ލައިބްރަރީތައް ހިންގާ ފަރާތްތަކާއި، އަދި އެތަންތަނުގައި މަސައްކަތް ކުރާ މުއައްޒަފުންނަކީވެސް ކަމަށް ޤާބިލް، ކަމުގެ ހުނަރާއި ތަޖުރިބާ ލިބިފައި ތިބި ބަޔަކަށް ވާންޖެހެއެވެ. ލައިބްރަރީގެ ޚިދުމަތް ލިބިގަންނަ ފަރާތްތަކާއި، އަދި ޚިދުމަތް ފޯރުކޮށްދިނުމަށް ލައިބުރަރީގައި މަސައްކަތް ކުރައްވާ މުއަށްޒަފުންގެ ކިބައިގައި ހުންނަޖެހޭނެ އާންމު ހުނަރުތަކަކީ:

-         މުޢާމަލާތް ކުރުމުގެ ހުނަރު:

ލައިބްރަރީއެއްގެތެރޭގައި މުޢާމަލާތް ކުރުމަކީ ހަމައެކަނި ޚިދުމަތް ހޯދަން އަންނަ ފަރާތްތަކަށް ބޭނުންވާ ކަންކަމުގައި އެކަށީގެންވާ ޖަވާބު ދިނުމެއް ނޫނެވެ. އެކަމަކު، ހަމަ އެއާއެކު ލައިބުރަރީގެ މުއައްޒަފުންގެ މެދުގައާއި، މެނޭޖްމެންޓާ އަދި ލައިބްރަރީގެ ބޯޑާ އެކަށީގެންވާ ގޮތުގައި ރަނަގަޅަށް މުޢާމަލާތް ކުރަންޖެހެއެވެ. އެގޮތުން ހިދުމަތް ލިބިގަންނަ ފަރާތްތަކުގެ ސުވާލްތަކަށް ޖަވާބުދޭ އިރުގައާއި، އަދި ލައިބުރަރީގެ ބޯޑުގެ ބޭނުމަށް ނުވަތަ މޭނޭޖުމަންޓް ބޭނުމަށް ރިޕޯޓެއް ނުވަތަ ނިއުސް ލެޓަރއެއް ތައްޔާރުކުރާ އިރުގަވެސް ބާރުހުރި، ބަލާޤާތްތެރި، ބަސްމޮށުންތެރި ކަމަކާއި އަދި ލިޔުމުގެ ހުނަރު ވަރަށް މުހިންމެވެ.

-         ހިދުމަތް ހޯދާ ނުވަތަ ލިބިގަންނަ ފަރާތްތަކާ ދެމެދު އޮންނަ ގުޅުން.

ސައި ހޮޓާ، ރެސްޓޯރެންޓް، އަދި ވިޔަފާރިކުރާ މަރުކަޒު ތަކެކޭ އެއްފަދައިން ލައިބުރަރީ ތަކަކީވެސް އެތަންތަނުގެ ހިދުމަތް ލިބިގަތުމަށްޓަކައި ވަރަށްގިނަ ބަޔަކު އައިސް، ގޮސް، އަދި ވަދެ ނިކުމެ ވާ ތަންތަނެވެ. ކުރިން މިދެންނެވި ތަންތަނާ ހިލާފަށް ގިނަ ލައިބްރަރީ ތަކަކީ ފައިސާގެ ނަފާއެއް ހޯދުމުގެ ނިޔަތުގައި ހިންގޭތަންތަނެއް ނޫނެވެ. ނަމަވެސް ދެވޭކޮށްމެ ހިދުމަތަކީ އެއިން ރަނގަޅު ނަތީޖާއެއް ނެރެންޖެހޭ ހިދުމަތަކަށް ވުމާއެކު، އެހިދުމަތް ލިބިގަންނަ ފަރާތްތަކާ ދެމެދު ރަނގަޅު ގުޅުމެއް ގާއިމްކުރެވިފައި އޮންނަން ޖެހެއެވެ. އެކަމުގެ ހުނަރާ މައުލޫމާތާއި ތަމްރީން މުއަށްޒަފުންނަށް ފޯރުކޮށްދިނުމަކީ ވަރަށް މުހިންމު ކަމެކެވެ.

-         ދިރާސާކުރުމުގެ ހުނަރު:

ލައިބުރަރީއާ ގުޅިގެން ދިރާސާކުރުން މާނަ ކުރަނީ ލައިބްރަރީން ލިބެންހުރި ވަސީލަތްތައް ބޭނުންކޮށްގެން ކަންކަމާ ގުޅޭގޮތުން ހޯދުމާއި މަޢުލޫމާތު ދެނެގަތުމަށެވެ. މުވައްޒަފުނާއި، ހިދުމަތް ލިބިގަންނަ ފަރާތްތަކުގެ ކިބައިގައި މިހުނަރު ހުރުން ވަރަށް މުހިންމެވެ.

-         ތަމްރީންވުމުގެ ޤާބިލްކަން....................... .... ...... ..... ..... ....................

ލައިބްރަރީން ލިބެން ހުރި ވަސީލަތްތައް ބޭނުންކޮށްގެންއާއި، ތަމްރީން ވެފައިވާ ސުޓާފުންގެ އެހީތެރިކަމާއެކު ނުވަތަ އެކަމަށް ހާއްސަ ކޮށްގެން ހިންގާ ޕުރޮގުރާމެއްގެ އެހީތެރިކަމާއެކު ހިދުމަތް ލިބިގަންނަ ފަރާތާއި އަދި މުއައްޒަފުން ތަމްރީން ވުމުގެ ޤާބިލްކަން ހުންނަންޖެހެއެވެ. އަލަށްފަށާ ޕުރޮގުރާމް ތަކާ ބެހޭ މަޢުލޫމާތު މުއައްޒަފުންނަށް ލިބިފައި ނެތުމުން ޚިދުމަތް ލިބިގަންނަ ފަރާތްތަކަށް ޚިދުމަތް ހޯދުމުގައި ދަތިތަކާ ކުރިމަތި ވާނެއެވެ. ވީމާ އެފަދަ ޕުރޮގުރާމްތަކަށް ތަމްރީން ވުމުގެ ޤާބިލްކަން ހުނަންޖެހޭނެއެވެ.

-         ޚިދުމަތްތަކަށާއި އޮނިގަނޑަށް އަހުލުވެރިވުން. . . . . . .

ކުޑަ އަދި ބޮޑު ލައިބުރަރީއެއް ކަމުގައި ވިއަސް އެ ލައިބުރަރީއެއް ހިންގަމުން އަންނަ ލައިބްރަރީގައި އޮނިގަނޑަކާއި އަދި ފޯރުކޮށްދެމުން އަންނަ ހިދުމަތްތަކެއްވެސް ހުންނާނެއެވެ. މިކަންކަމާ ގުޅޭ ސާފް މަޢުލޫމާތު ލިބިގަނެ މިކަންކަމަށް މުއައްޒަފުންނާ ހިދުމަތް ލިބިގަންނަ ފަރާތްތަކުން އަހުލުވެރި ވާންވާނެއެވެ.

     ސްނީ ގާޑްނަރ ރީޑް ލިޔުއްވާފައިވާ " ސުމޯލް ލައިބްރަރީސް" ( ISBN 0-7864-1238-0 1994ސ.ނ25 ) މިފޮތުގެ ބާބު 2 ގައި ބަޔާން ކޮށްފައިވެއެވެ. " ކުތުބުހާނާއެއްގެ އެއްމެ އަގުބޮޑު އެއް ރައުސުލްމާލަކީ އެތަނެއްގައި މަސައްކަތްކުރާ މުއައްޒަފުންނެ" ލައިބްރަރީގެ ހިދުމަތް ދިނުމަކީވެސް ކުރެވޭ އިންވެސްޓެއް ކަމަށާއި، ބަޔަކަށް ހިދުމަތެއް ފޯރުކޮށްދިނުމަށް ކުރާ ވިޔަފާރިއެއްގައި އެޚިދުމަތް ފޯރުކޮށްދިނުމަށް ތިބޭ މުއައްޒަފުންނަކީ، ކަމަށް ޤާބިލް، ކަމުގެ ހުނަރާއި، މަޢުލޫމާތާއި، އަދި ތަޖުރިބާ ލިބިފައިތިބި ބަޔަކަށް ވާންޖެހެއެވެ. އެގޮތުން މުއައްޒަފުން މަސައްކަތައް ސައުޤްވެރި ކުރުވުމާއި، މަސައްކަތާގުޅޭ މަޢުލޫމާތާއި އަދި ހުނަރު ހޯދޭނެ އިތުރު މަގުތައް ހުޅުވާލަން ޖެހެއެވެ. ކޮށްމެ ކަމެއްގައިވެސް އެކަމަށް ބޭނުންވާ ފައިސާ އަކީ ވަރަށް މުހިންމު އެއްޗަކަށް ވީނަމަވެސް ތިމާ ހިފަހައްޓާއިގެން ތިޔަހުރި ގަލަމަށް ގެނެވޭ ކުޑަކުޑަ ހަރަކާތަކުންވެސް މުއައްޒަފުންނަކީ އުފެއްދުންތެރި، ކަމަށް ޤާބިލް، ކަމަށް ކަމޭހިތާ، މަސައްކަތަށް ސައުޤުވެރި އަދި އަހުލުވެރި ވެފައިވާ ބަޔަކަށް ހެދިދާނެއެވެ. އާދައިގެ މަތިން ކުތުބުޚާނާގެ ނިއުސް ލެޓައެއް ހިދުމަތް ހޯދާ ފަރާތްތަކަށް ފޯރުކޮށް ދިނުމާއި އަދި އެސިޓީގައި ލައިބްރަރީން އަލަށް ފޯރުކޮށްދޭ ހިދުމަތްތަކާއި، އަލަށް ލިބުނު ފޮތްތަކާ، މަޖައްލާތަކާ އަދި އެހެނިހެން މަޢުލޫމާތު ކުރުކޮށް "ފޮނިކޮށް" ބަޔާންކުރެވިދާނެއެވެ. ލައިބްރަރީ ޕުރޮމޯޓްކޮށް ލައިބުރަރީއަށް ޚިދުމަތް ލިބިގަންނަ ފަރާތްތައް އަހުލުވެރި ކުރުވުމަށްޓަކައި އިންޓަނެޓް، ރޭޑިއޯ، ޓެލެވިޒަން، ނޫސްމަޖައްލާ، އަދި ލައިބްރަރީ ނޯޓިސް ބޯޑުގެ ބޭނުން ހިފިދާނެއެވެ. ލައިބުރަރީގެ ގިއުގަނޑަށް މުއަށްޒަފުންނާއި ހިދުމަތް ލިބިގަންނަ ފަރާތްތައް އަހުލުވެރިކުރުވުމަށްޓަކައި ހޭލުންތެރި ކުރުވުމުގެ ޕުރޮގުރާމްތައް ހިންގިދާނެއެވެ. ޔުނިވަރސިޓީ ، އަދި ކޮލެޖައް އަލަށް ގުޅޭ ދަރިވަރުންނަށް ހާއްސަކުރެވިގެން ޕުރޮގުރާމްތައް ހިންގުމާއި އަދި ސުކޫލްތަކުގެ ލައިބްރަރީ ތަކުން ސުކޫލްގެ އެކި ލެވެލްގެ ދަރިވަރުންނަށް ޚާއްސަކުރެވިގެން ލައިބްރަރީ ހުނަރު ދަސްކޮށްދިނުމުގެ ޕުރޮގުރާމްތައް ހިންގިދާނެއެވެ. ރާއްޖޭގެ ބޮޑު ދެސުކޫލަކުން ތަޢުލީމް ހާސިލްކުރުމުގެ ފުރުސަތު ލިބި އެކަންކަން ތަޖުރިބާ ކުރުމުގެ ފުރުސަތު ލިބިފައި ވާ މީހެއްގެ ހައިސިއްޔަތުން މަގޭ ހިތަށް އަރާ ފައިބަމުންދާ އެއްމެ ބޮޑު އެއްސުވާލަކީ ހަމަ މިކަންތައްތައް ހުރީ މިހާ ފުރިހަމައަށް މިގޮތަށް ބާވައެވެ..

     މިހާ ހިސާބުން ހަނދާނަށް އާވަނި މަލަމަތިން ބޮޑުގަހެއް ލާފައިވާ މަގޭ އުފަންރަށުގައި މަގޭ އާއިލާއާ އެކު ހޭދަކުރި ދުވަހެއްގެ މަތިންނެވެ. ކަނޑު މަޑު ނަލަ ރީތި ދުވަހެއްގައި އަތޮޅުގެ ވެރިކަންކުރާ ރަށަށް ދިއުމަށްޓަކައި ކުރެވުނު ދަތުރެއްގެ މަތިން ދިމާވި ދެކެފަރިތަ ރަހުމަތްތެރިއަކާ ކުރެވުނު ސުވާލެއްގެ މަތިންނެވެ. ރަހުމަތްތެރިޔާ އަކީ ލައިބްރަރީއެއްގައި މަސައްކަތް ކުރަށްވާ ބޭފުޅަކަށްވާތީ މަސައްކަތް ކުރައްވާ ލައިބްރަރީގައި ހުރި ގޮންޖެހުން ތަކަކީ ކޮބައިތޯ ސުވާލުކޮށްލުމުން ޖަވާބުގައި ބުނުއްވިއެވެ. " ސުކޫލްގެ ލައިބްރަރީ އަކީ ދަރިވަރުން ރެސްޓްކޮށްލަން، މުނިފޫހި ފިލުވާލަން، ގުރޫޕް އެއްކޮށް ސަމާސާކޮށް ވާހަކަ ދައްކާލަން އަންނަ ހޮޅުއަށްޓެއްގެ ގޮތުގައި މަށަށް ސިފަވަނީ އަދި ލައިބްރަރީގެ ތަކެއްޗައް ދަރިވަރުން އިހްމާލްވާލެއް ބޮޑު، އެއްވެސް ކަމަކަށް ހައްލެއް ނުހޯދޭ، ފިޔަވަޅެއް ނޭޅޭ"  މިއަދުގެ ދަރިވަރުން އެމީހުންގެ ބަހުރުވައިންނަމަ ކަންކަމުގައި "ހަބޭސް" ވަމުން ދާއިރު އެއްމެހާ ރިވެތި ސިފަތަކާއި އަދި ހުނަރުތައް ލިބިގަތުމުގައިވެސް "ހަބޭސް" ނުވާންވީ ސަބަބެއްނެތެވެ. ނަމަވެސް ކިރުތުބުން ވީއްލީއްސުރެ އެތަންތަނުން އިލްމާ ހުނަރު ފޯރުކޮށްދީ ދަސްކޮށްދެމުން އައި ތަންތަން "ޑިސްކޯ" ތަކަށް ބަދަލުވެ، ދަރިވަރުންގެ މައްޗައް އޮތް ބެލެނިވެރިކަން ގެއްލި އެތަން ތަނުގައިވާ ލައިބްރަރީތަށް ހޮޅުއަށިތަކަށް ބަދަލްވީމާ ވާންވީގޮތް ވެނިމުނީކަމުގައި ދެންނެވޭކަށް ނެތެވެ. ވާން އުޅޭގޮތް ވާން އަދިކިރިޔާ މިފެށުނީ ކަމުގައި ދަންނަވަން ޖެހެއެވެ. މިހާ ހިސާބުން މި މަޢުލޫއަށް އިތުރަށް ދިރާސާ ކުރުމުގެ ސައުޤްވެރިކަން އުފެދިއްޖެއެވެ. ރައްފުށުގެ ލައިބްރަރީ ތަކާއި އަދި އެއަށްވުރެ މަތީ ފެންވަރުގެ ލައިބްރަރީ ތަކުގެ ބޭނުން ހިފަމުން އަންނަ ދަރިވަރުންގެ ކިބައިގައި ހުރި ހުނަރުތައް ދެނގަތުމަށްޓަކައި އެފަދަ ބޭފުޅެއްގެ ބަސްދީގަތުން ހޯދާލީމެވެ.

ޤައުމީ ޔުނިވަރ ސިޓީގެ ލައިބްރޭރިއަން ސަޢުދާ ނަޖީހް އާދަމް ލައިބްރަރީގެ ހިދުމަތް ދަރިވަރުންނަށް ފޯރުކޮށްދެމުން ދާއިރު ދަރިވަރުންނަށް ހުރި ގޮންޖެހުން ތަކުގެ ގޮތުގައި ދެކަމެއް ފާހަގަ ކުރެއްވިއެވެ. ދަރިވަރުންނަށް ލައިބްރަރީން ދޭ ހިދުމަތްތައް ނޭގުމާއި އަދި އިލެކްޓޮރޯނިކް ލައިބްރަރީގެ ހިދުމަތް ދަރިވަރުންނަށް އޮޅުންފިލާފައި ނެތުން އޭގެ ތެރޭގައި ހިމެނެއެވެ. ލައިބްރަރީން ދޭ ހިދުމަތްތައް ދަރިވަރުންނަށް ނޭގޭއިރު އަދި ދެމުންދާ ހިދުމަތްތައް އެއްމެ އެދެވޭ ގޮތެއްގައި ބޭނުންނުކުރާކަން ފާހަގަ ކުރެވޭއިރު، ލައިބްރަރީން ފޯރުކޮށްދޭ ހިދްމަތްތަކާ ބެހޭ މަޢުލޫމާތު ދަރިވަރުންނާ ހަމައަށް ފޯރުކޮށްދިނުމަށް މަސައްކަތް ކުރަމުންދާކަން ފާހަގަ ކުރެއްވިއެވެ. އެގޮތުން ލައިބްރަރީގައި ބެހެއްޓިފައިވާ ޑިޗިޓަލް ޓީވީން ދަރިވަރުންނަށް ލައިބަރަރީން ކުރިއަށްގެންދާ އެއްމެ ފަހުގެ ޕޮރޮގުރާމްތަކުގެ މަޢުލޫމާތު ލިބޭނެއެވެ. އިލެކްޓޮރޯނިކު ލައިބްރަރީގެ ހިދުމަތުގެ ތެރޭގައި ފޮތް ރިޒާވް ކުރުމުގެ ހިދުމަތާއި އަދި ގޭގައި ތިބެގެންވެސް ލައިބްރަރީގައި ހުރިފޮތްތައް ބަލާލުމުގެ ހިދުމަތް ހިމެނެއެވެ. މިގޮތުން ދަރިވަރުންނަށް އިންޓަރނެޓް ލިބޭ ކޮންމެތާކު ތިބެގެންވެސް އެކުދިން ބޭނުންވާ މަޢުލޫމާތު ފަސޭހަކަމާއިއެކެ ހޯދޭނެއެވެ.

ދިވެހި ރާއްޖޭގެ ޔުނިވަރސިޓީގައި މި ޙިދުމަތް ދިނުމަށްޓަކައި ވަނީ ދުނިޔޭގެ ފެންވަރުގައިވެސް  ފާހަގަކޮށްލެވޭ ޑާޓާބޭސްތަކެއް ގަނެފައެވެ. އެގޮތުން އެބްސްކޯ ހޯސްޓް ، ހިނާރީ ، ލެކްސިސް ނެކްސިސް ފާހަގަ ކޮއްލެވެއެވެ. މިއިން ކޮންމެ ޑާޓާ ބޭސް އެއްގައިވެސް ދުނިޔޭގެ ރުހުން ލިބިފައިވާ މަޝްހޫރު އެތައް ލިޔުންތެރިންނެއް ވަރަށް ގިނަ ލިޔުންތައް ވެއެވެ. އެގޮތުން ހަމައެކަނި ލެކްސިސް ނެކްސިސް ޑާޓާބޭހަށް ބަލައިލި ކަމުގައިވިއަސް މި ޑާޓާ ބޭހުގައި އެތައް ބައެއްގެ ރުހުން ލިބިފައިވާ ޤާނޫނީ ދާއިރާގައި މަސްހޫރު 255 ށްވުރެ ގިނަ ބޭފުޅުންގެ ލިޔުންތައް ހިމެނިގެން ވެއެވެ. ހަމަ އެއާއިއެކު  ލައިބުރަރީ އެސިސްޓެންޓުން މެދުވެރިކޮށް ދަރިވަރުންނަށް ބޭނުންވާ މަޢުލޫމާތު ފޯރުކޮށްދެއްވަމުން ގެންދަވައެވެ. މީގެ އިތުރުން ލައިބްރަރީން ފޯރުކޮށްދެއްވަމުން އަންނަކަމަށް ފާހަގަ ކުރެއްވި ހިދުމަތް ތަކުގެ ތެރޭގައި ފާހަގަކުރެއްވީ ފޮޓޯކޮޕީ ނެގުމުގެ  ހިދުމަތެވެ. ލައިބްރަރީގެ ހިދުމަތް ދަރިވަރުންނަށް އިތުރަށް އޮޅުންފިލުވައިދިނުމަށް ޔުނިވަރސިޓީގެ ފެކަލްޓީއަކުން އެދިލައްވައިފިނަމަ އެފަދަ ހޭލުންތެރި ކުރުވުމުގެ ޕުރޮގުރާމްތައް އެތަންތަނުގައި ހިންގައިދޭގޮތަށް ހަމަޖެހިފައި ވެއެވެ. މިފަދަ ޕުރޮގުރާމްތަކުން މަޢުލޫމާތު ލިބިގަނެ ތިމާގެ ކިބައިގައިވާ ހުނަރުތައް ތަރައްޤީކުރުމަށް މަސައްކަތް ކުރުމަކީ ކޮންމެ ކިޔަވާކުއްޖެއްގެވެސް ޒިންމާއެއް ކަމުގައި ދެކެމެވެ. މުޅި އިންޓަވިއުގައި ދައްކާފައިވާ ވާހަކައަށް އަލިއަޅުވާލާއިރު ފާހަގަކޮށްލަންޖެހެނީ ލައިބްރަރީބޭނުން ކުރުމުގައި ލުއިފަސޭހަ ގޮތްތަކެއް އޮތަސް ގިނަ ދަރިވަރުންނަށް ލައިބްރަރީގެ ހުނަރު ބޭނުންކުރަން ނޭގޭކަމެވެ. މިހާ ލުއިފަސޭހަ ގޮތްތަކެއް ހުރިއިރު އަޅުގަނޑުމެން ލައިބްރަރީއާ ރައްޓެހި ބަޔަކަށް ވަމާތޯއެވެ!

     ލައިބްރަރީތައް ބިނާކޮށް އެފަދަ ތަންތަނުން ޚިދުމަތް ދިނުމުގެ މައިގަނދު މަގުސަދަކީ އެތަންތަނުގެ ބޭނުން ހިފާ މީހުންގެ މެދުގައި ނުވަތަ އެންމެންގެ މެދުގައި ހަމަހަމަކަމާއި އަދި އިންސާފްވެރި ކަމާއެކު ހުރިހާ އެންމެނަށްވެސް މައުލޫމާތު ހޯދާ ދެނެގަތުމާއި، އަދި ހޯދޭ މަޢުލޫމަތުގެ ސައްހަކަން ދެނެގަތުމުގެ ފުރުސަތު ހޯދައިދިނުމެވެ. ވަކި ބަޔަކު ފޯރުކޮށްދޭ ވަކި މަޢުލޫމާތުތަކެއް ހަމަ ކުއްލިއަކަށް ޤަބުލްކުރުމުގެ ބަދަލުގައި، އަދި ސައްހަ މަޢުލޫމާތު ފޯރުކޮށްދެނީ ވަކި ބަޔަކުކަން ޤަބޫލްކޮށް އެބައެއްގެ ވަށައިގެން މުގޯލި އެޅުމުގެ ބަދަލުގައި، ލިބޭ މަޢުލޫމާތުގެ ސައްހަކަން ހޯދާ ދެނެ ގަތުމާއި އަދި މަޢުލޫމާތު ހޯދާ ދެނެގަތުމަކީ އިންސާނީ ހައްޤަކަށްވާއިރު  އެހައްޤްގެ ބޭނުން ހެޔޮގޮތުގައި ހިފުމުގެ ހުނަރު ލިބިފައިވަނީ ކިތަށް ދަރިވަރުން، ކިތައް ބޭފުޅުންނަށް ތޯއެވެ. މަޢުލޫމާތު ފޯރުކޮށްދިނުމަށް ޤާއިމް ކުރެވިފައިވާ ލައިބްރަރީ ތަކުގައި ވަރަށް ގިނަ ޕުރިންޓް ކުރެވިފައިވާ ފޮތްތަކާއި، އިންޓަނެޓާއި އިލްކްޓްރޯނިކު ވަސީލަތްތަކާއި، އަދި ހިދުމަތް ލިބިގަންނަ ފަރާތްތަކަށް ބޭނުންވާ ވަރަށްގިނަ އާލާތްތައް ހުންނާނެއެވެ. މިތަކެއްޗަކީ އެކަށީގެންވާ ގޮތުގައި ރައްކާތެރިކަމާއެކު، އެއްމެ ހެޔޮގޮތުގައި ބޭނުންކުރެވޭ ތަކެއްޗަށް ވާންޖެހެއެވެ. އެކަން ކަށަވަރު ކުރުމަށްޓަކައި އަމިއްލަ ފަރުދުންގެ ލައިބްރަރީ އަކަށް ވިއަސް، ޔުނިވަރަސިޓީ، ކޮލެޖް، ސުކޫލް އަދި ޤައުމީ ލައިބްރަރީ އަކަށްވިއަސް އެތަންތަނުން ހިދުމަތް ފޯރުކޮށްދިނުމަށް ބޭނުންކުރާ އާންމު އުސޫލްތަކާއި ޤަވާއިދު ތަކެއް އެކުލަވާ ލާފައިވާނެއެވެ. އެކަންކަމުގެ މައްޗަށް އަމަލްކޮށް އެއަށް އަހުލުވެރި ވުމަކީ ދަރިވަރުންގެ ކިބައިގައި ހުންނަ ރިވެތި ސިފައަކަށް ހަދަމާތޯއެވެ. އެއިރުން ލައިބުރަރީ ތަކަކީ އަޑުމަޑު މަސައްކަތްކުރަން ރަނގަޅު މާހައުލަކަށް ވެގެން ދާނެއެވެ. ވަސީލަތްތައް މުއްސަނދި ލިބެންހުރި ތަކެއްޗަކީ ކަމަށް އެއްމެ އެކަށީގެންވާ ތަކެއްޗަށް ވެގެންދާނެއެވެ.

     ލިބުނު މައުލޫމާތުގެ މައްޗަށްބުރެވެހުރެ ދަންނަވަންޖެހެނީ ލައިބުރަރީތަކުން ފޯރުކޮށްދެމުން އަންނަ ހިދުމަތްތަކުގެ ބޭނުން އެއްމެ ފުރިހަމަ ގޮތުގައި ހިފެމުން ނުދާކަމަށެވެ. އަދި ރަށްފުށުގެ ބައެއް ލައިބުރީތައް އެހެން މާނައެއްގައި ބޭނުންކުރެވެމުން އަންނާތީ އެކަމުން އަޅުގަނޑަށް ވިސްނެނީ ދަރިވަރުންގެ ކިބައިގައި ލައިބުރަރީ ހުނަރު ވަރަށްބޮޑަށް ތަރައްޤީކުރަން ޖެހިފައިވާކަމެވެ. ލައިބުރަރީ ތަކުގައި މަސައްކަތް ކުރައްވާ ބޭފުޅުންނަށް އެދާއިރާއިން އިތުރު ތަމްރީނާއި ކުރިއެރުން ހޯދޭނޭ ފުރުސަތުތައް ހުޅުވާލަން ޖެހިފައިވާކަމެވެ. ޒަމާނީ ވަސީލަތްތައް ބޭނުންކޮށްގެން ފުރިހަމަ ލައިބްރަރީތަކެއް ބިނާކުރުމާއެކު އެތަންތަނުގެ ބޭނުން އެއްމެ ފުރިހަމަ އަދި ހެޔޮގޮތުގައި ހިފޭނޭ މަގަށް ދަރިވަރުން އަހުލުވެރި ކުރުވުމަކީ އަދި އެހާމެ މުހިންމު އަދި އެހާމެ ބޭނުންތެރިކަމެކެވެ. ދަރިވަރުންގެ ކިބައިގައި ލައިބުރަރީގެ ހުނަރުތައް އަށަގެންނެވުމަށްޓަކައި ސުކޫލްފެންވަރުގައި ދަރިވަރުން ހޭލުންތެރިކުރުވުމުގެ ޕުރޮގުރާމްތައް ހިންގުމަކީ ވަރަށް އެދެވިގެންވާ ކަމެކެވެ. ހާއްސަކޮށް ސުކޫލް ލެވެލްގައި ސުކޫލްގެ އެކި ލެވެލްގެ ދަރިވަރުންނަށް ޚާއްސަކުރެވިގެން ހޭލުންތެރިކުރުވުމުގެ ޕުރޮގުރާމްތައް ހިންގުމަކީވެސް ދަރިވަރުންގެ ލައިބްރަރީ ހުނަރު ތަރައްޤީ ކޮށްދޭނެކަމެކެވެ. ވީމާ މިކަމަކީ ފުންކޮށް ވިސްނާލަންޖެހިފައިވާ ކަމެއްކަމުގައި ދެކެމެވެ.

މުރާޖާ ލިސްޓް: *ސެނީ ގާރޑްނަރ ރީޑް . (1994)  . ސްމޯލް ލައިބްރަރީސް